Wawrzyński – pochodzenie i występowanie nazwiska

 Trudna geneza nazwiska

Dosyć oczywiste jest kojarzenie nazwiska Wawrzyński z wawrzynem (roślina) lub Wawrzynem (imieniem). Jednak to, w jaki sposób powstało nie jest takie pewne. Na przykład w  pracy z 1938 roku pt.”Polska Encyklopedia Szlachecka. Wykaz polskich rodów szlacheckich” tom 9 znajduje się informacja o pochodzeniu nazwiska od miejscowości Wawrzyny w powiecie kolskim (Wielkopolska) z potwierdzeniem szlachectwa z 1750 roku.

Wawrzyński w "Wykazie polskich rodów szlacheckich"

Odmiejscowe pochodzenie potwierdza charakterystyczna końcówka -ski. Nazwiska z tego typu przyrostkami wiążą się z kulturą szlachecką.

Nie ma wątpliwości, że w nazwiskach polskich sufiks -ski jest najczęstszy i na tle nazwisk innosłowiańskich oraz pozasłowiańskich najbardziej charakterystyczny. Już parę wieków temu zdawali sobie z tego sprawę rodacy i obcy podróżnicy. Sufiks -ski jest charakterystyczny dla polskich nazwisk odmiejscowych, mógł też tworzyć nazwiska od innych podstaw, i nazw osobowych o różnej genezie. Do XV wieku nazwiska zakończone na -ski pochodzą niemal wyłącznie od nazw miejscowych. Odmiejscowe formy nazwisk na -ski uzyskały zdecydowaną dominację wśród szlachty i możnowładztwa w Polsce w XVI wieku. Zbiegło się to z osiągnięciem przez szlachtę najwyższego znaczenia w państwie. […]

Badacze nazw osobowych stwierdzili, że w drugiej połowie XIII wieku nastąpił początek procesu tworzenia się nazwisk, w tym z przyrostkiem typu -ski. Najwcześniejsze przykłady takich nazwisk pochodzą w Polsce z XIII w.[…] W XIV w. nastąpił zdecydowany wzrost nazwisk na -ski głównie w Wielkopolsce i tam takich nazwisk od XIII – do XV w. było w Polsce najwięcej, […]

Karol Szajnocha wskazywał, że nazwisko zakończone na -ski upowszechniło się w Polsce za przykładem honorowych nazw skandynawskich.

ŻRÓDŁO: https://pl.wikipedia.org/wiki/-ski_(nazwisko)

Skoro w jednej z kronik znalazłem Jana Warzyńskiego z XV wieku, należy stwierdzić z wielkim prawdopodobieństwem, że nazwisko to należy do tych najstarszych.


Przykłady wyjaśnienia pochodzenia nazwiska znalezione w Internecie:

Wawrzyński – od imienia Wawrzyniec, od łacińskiego Laurentius, to od nazwy miasta Laurentum. W Polsce imię znane do XIII wieku, polonizowane jako Ławrzyniec, Wawrzeniec, Wawrzyniec.

Polish (Wawrzyński): habitational name for someone from Wawrzynki in Bydgoszcz voivodeship, a place named with a pet form of the personal name Wawrzyniec, from Latin Laurentius (see Lawrence).

Występowanie i warianty nazwiska

Nazwisko Wawrzyński nie należny do najpopularniejszych w Polsce. W naszym kraju osób o nazwisku Wawrzyński/Wawrzyńska jest około 1500. Do tego należałoby doliczyć tych, którzy noszą wersje nazwiska zmodyfikowane z różnych przyczyn, takie jak np. Wawrzeński. Dowód na to, że może być to to samo nazwisko, znalazłem w jednej z ksiąg metrykalnych, gdzie ta sama osoba jest zapisana raz jako Wawrzyński, a w innym miejscu Wawrzeński.

Rożne warianty nazwiska powstawały zapewne podczas wpisywania ich do dokumentów; szczególnie jeśli robili to zaborcy lub urzędnicy przyjmujący polskich emigrantów w USA i innych państwach, dla których zapisanie trudnego do wymówienia nazwiska było naprawdę trudne.

Drugim krajem pod względem ilości osób o tym nazwisku są Stany Zjednoczone. Według danych amerykańskich w USA jest obecnie około 300 osób o nazwisku Wawrzyński, ale potomków Wawrzyńskich, którzy tam osiedli jest znacznie więcej. Mają jednak zniekształcone lub całkiem zmienione wersje nazwiska. Potwierdzeniem tego jest nazwisko Warzinsky, któremu początek dał kuzyn mojego pradziadka, Paweł Wawrzyński z Nowosielec. Inne amerykańskie wersje nazwiska to m.in.: Vanzynski, Warzinski

Państwa z osobami o tym nazwisku to także Anglia (ok. 30 osób), Autralia (ok. 20 osób), Niemcy (ok. 10 osób). W innych krajach to pojedyncze przypadki

ŹRÓDŁA: http://forebears.co.uk/surnames/wawrzynski http://www.verwandt.de/karten/absolut/wawrzynski.html

Ilość osób o nazwisku Wawrzyński/Wawrzyńska w poszczególnych miejscowościach Polski (stan na podstawie danych PESEL sprzed 10 lat)
Warszawa 156
Płock 49
Chorzemin 41
Szczecin 29
Toruń 26
Golczewo 24
Bydgoszcz 23
Nowosielce 23
Łódź 22
Żnin 22
Wolsztyn 21
Zbąszyń 21
Zielona Góra 21
Gdańsk 19
Nasielsk 18
Sierpc 17
Tuchorza 16
Pruszków 15
Rypin 15
Bytom 14
Parczew 13
Rakoniewice 13
Tomaszów Lubelski 13
Zabrze 13
Dąbrowa Górnicza 12
Inowrocław 12
Mogowo 12
Nowa Korzeniówka 12
Opole 12
Wołomin 12
Gdynia 11
Rybie 11
Słupsk 11
Sosnowiec 11
Strzelin 11
Wałbrzych 11
Kraków 10
Nowa Tuchorza 10
Pisz 10
Poznań 10
Racibórz 10
Głowińsk 9
Kaletnik 9
Kraszewo-Sławęcin 9
Kurowo 9
Mława 9
Osiny 9
Pijawnia 9
Radom 9
Szczytno 9
Wrocław 9
Białogard 8
Gorzów Wielkopolski 8
Kowalki 8
Legęzów 8
Psary 8
Sanok 8
Suwałki 8
Szczecinek 8
Środa Śląska 8
Zalesie Górne 8
Złotniki Kujawskie 8
Adamowo 7
Dziembakowo 7
Górki Pierwsze 7
Niedabyl 7
Niestoja 7
Oleśnica 7
Olsztyn 7
Ostrowite 7
Piorunkowice 7
Płoty 7
Rudziczka 7
Setropie 7
Świebodzin 7
Trzemeszno 7
Wójtostwo 7
Bażanówka 6
Bielawa 6
Bielsk 6
Boguty-Pianki 6
Daniszyn 6
Dusin 6
Dzierżoniów 6
Główczyce 6
Krzeczanowo 6
Kunowice 6
Kurówko 6
Piekoszów 6
Pokrzywno 6
Siemianowice Śląskie 6
Skórzewo 6
Stare Pieścirogi 6
Świętochłowice 6
Białuty 5
Brzechowo 5
Chotomów 5
Czerwionka-Leszczyny 5
Drohiczyn 5
Grodzisk Mazowiecki 5
Kaczory 5
Kargowa 5
Karpicko 5
Kłęby 5
Kostomłoty 5
Krzepice 5
Miłotki 5
Mysłowice 5
Niedomice 5
Poronin 5
Rumia 5
Rybnik 5
Sarnaki 5
Stanisławowo 5
Stare Jaroszewice 5
Stary Jaromierz 5
Wejherowo 5
Węgrów 5
Zabłotce 5
Żabno 5
Bełchatów 4
Białystok 4
Ciechanów 4
Częstochowa 4
Głuszyca 4
Gostynin 4
Katowice 4
Kielce 4
Lądek-Zdrój 4
Łęg Probostwo 4
Łowicz 4
Ostróda 4
Siemiatycze 4
Sieradz 4
Skarżysko-Kamienna 4
Boczkowice 3
Dziarnowo 3
Goławice Drugie 3
Grotniki 3
Jary 3
Oława 3
Sopot 3
Gójsk 2
Gryfice 2
Nuna 2
Pabianice 2
Białkowo 1
Błogoszów 1
Bronowo Kmiece 1
Chechnówka 1
Czerniewo 1
Domachowo 1
Gorzów Śląski 1
Grądy 1
Jaskółowo 1
Kaszewska Wola 1
Leśna 1
Łęgajny 1
Nagłowice 1
Olesno 1
Piotrków Kujawski 1
Pobiedna 1
Posada 1
Rakowo 1
Ramoty 1
Różanki 1
Ruchna 1
Skierniewice 1
Tubądzin 1
Wodzymin 1